Thanh toán không dùng tiền mặt ra đời làm giảm được khối lượng tiền mặt trong lưu thông, tiết giảm được chi phí trong khâu in ấn tiền, bảo quản, vận chuyển tiền, giảm được chi phí lao động xã hội; nâng cao hiệu quả thanh toán trong nền kinh tế, góp phần tăng tốc độ luân chuyển vốn của xã hội, thúc đẩy phát triển sản xuất lưu thông hàng hoá và lưu thông tiền tệ; góp phần rất quan trọng vào công tác phòng, chống rửa tiền. Thanh toán không dùng tiền mặt là xu hướng tất yếu trong quá trình phát triển kinh tế thương mại toàn cầu.

Ngày 30/12/2016, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 2545/QĐ-TTg phê duyệt đề án Thanh toán không dùng tiền mặt tại Việt Nam giai đoạn 2016-2020. Ngày 31/3/2017, NHNN Việt Nam ban hành Quyết định 637/QĐ-NHNN ban hành kế hoạch triển khai thực hiện Đề án ban hành theo Quyết định số 2545/QĐ-TTg; Quyết định 923/QĐ-NHNN ngày 9/5/2018 của NHNN Việt Nam ban hành kế hoạch triển khai thực hiện đề án đẩy mạnh thanh toán qua ngân hàng đối với các dịch vụ công: thuế, điện, nước, học phí, viện phí và chi trả các chương trình an sinh xã hội. Đồng thời, UBND thành phố Hà Nội cũng ban hành Kế hoạch 51/KH-UBND ngày 23/2/2018 triển khai thực hiện đề án thanh toán không dùng tiền mặt trên địa bàn Hà Nội giai đoạn 2018-2020. Thực hiện chỉ đạo của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và UBND thành phố Hà Nội, ngành ngân hàng Hà Nội đang tích cực triển khai các biện pháp đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt trên địa bàn, đây được xác định là hoạt động thiết thực chào mừng đại hội Đảng bộ thành phố Hà Nội lần thứ XVII. 

Hiện nay các NHTM trên địa bàn tiếp tục phát triển, sắp xếp hợp lý mạng lưới đảm bảo hiệu quả, đáp ứng tốt nhu cầu thị trường; tiếp tục đẩy mạnh phát triển các dịch vụ ngân hàng mới hiện đại, khuyến khích khách hàng thực hiện các giao dịch online giúp khách hàng hạn chế đến các điểm giao dịch của ngân hàng. Trong bối cảnh dịch bệnh covid-19 có tác động ảnh hưởng đến kinh tế xã hội, từ đầu năm các NHTM tăng cường tuyên truyền, quảng bá và phát triển các sản phẩm, dịch vụ ngân hàng trực tuyến để khuyến khích người dân sử dụng dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt, góp phần hạn chế các nguy cơ lây lan dịch bệnh.

Cùng với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin – viễn thông, sự phổ biến của các thiết bị di động thông minh kết nối internet, nhiều sản phẩm, dịch vụ mới như chuyển tiền trực tuyến qua mobile banking, thanh toán hóa đơn, mua hàng, đặt dịch vụ trực tuyến qua ứng dụng mobile banking/ ví điện tử hay thanh toán tại cửa hàng/ trên website bán hàng, thanh toán qua mã QR... đã liên tục xuất hiện, ngày càng phổ cập trong cuộc sống, tạo bước phát triển mới trong TTKDTM, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng và đem lại lợi ích thiết thực cho người dân và doanh nghiệp. Việc mở và sử dụng tài khoản cá nhân tiếp tục tăng lên. Phát triển dịch vụ cá nhân góp phần thu hút vốn nhàn rỗi từ mọi tầng lớp dân cư và tạo điều kiện mở rộng dịch vụ TTKDTM.

Hệ thống thanh toán điện tử liên ngân hàng của NHNN được vận hành hoạt động an toàn, hiệu quả, thông suốt, được tích hợp thêm nhiều cấu phần dịch vụ mới như chuyển ngoại tệ, quyết toán theo lô. Hệ thống thanh toán bù trừ tự động các giao dịch bán lẻ với khả năng thanh toán thời gian thực, hoạt động liên tục 24x7, xử lý giao dịch đa kênh, chính thức vận hành từ tháng 6/2020, qua đó cung cấp một lựa chọn về kênh chuyển tiền nhanh liên ngân hàng đáng tin cậy, hiệu quả, chi phí thấp cho các ngân hàng, tổ chức trung gian thanh toán. Hệ thống mới này sẽ ngày càng mở rộng phạm vi dịch vụ, đối tượng tham gia, thêm dịch vụ mới, gia tăng tiện ích cho các thành viên và phục vụ đắc lực các hoạt động kinh tế - thương mại.

Dịch vụ thanh toán thẻ tiếp tục được các NHTM quan tâm phát triển. Hệ thống chuyển mạch thẻ cho phép chủ thẻ của một ngân hàng có thể thanh toán tại hầu hết ATM/POS của các ngân hàng khác, thanh toán thông qua thẻ tín dụng hoặc ghi nợ quốc tế (như thẻ Visa, Master, American Express, JCB…) nhằm đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu của khách hàng, khuyến khích mở rộng giao dịch với ngân hàng, giảm lượng tiền mặt trong lưu thông. Các NHTM tiếp tục mở rộng, sắp xếp, điều chỉnh lại mạng lưới POS theo hướng khắc phục tình trạng chồng chéo, lãng phí đầu tư không cần thiết, có chính sách nhất quán trong việc thu phí đối với đơn vị chấp nhận thẻ; đảm bảo hoạt động của các thiết bị chấp nhận thẻ một cách hiệu quả. Rà soát, kiểm tra tất cả các POS hiện có, đảm bảo sự kết nối liên thông trên thực tế; khắc phục, xử lý ngay các POS chưa đảm bảo kỹ thuật. Trên địa bàn hiện có 2.881 máy ATM, hơn 86 nghìn máy chấp nhận thẻ thanh toán POS được lắp đặt tại hơn 53 nghìn điểm chấp nhận thanh toán chủ yếu tập trung ở các khu vực nội thành, khu trung tâm, đông dân cư, nhìn chung đã đáp ứng được nhu cầu sử dụng của nhân dân. Các NHTM thực hiện chỉ đạo của NHNN và UBNDTP mở rộng lắp đặt thêm máy ATM, điểm chấp nhận thẻ POS ở những vùng sâu, vùng xa nhằm tăng khả năng tiếp cận các dịch vụ ngân hàng của người dân; góp phần thực hiện kế hoạch phát triển thanh toán không dùng tiền mặt trên địa bàn Hà Nội. Các NHTM đã tích hợp thêm nhiều tính năng vào thẻ ngân hàng để sử dụng thanh toán hàng hóa, dịch vụ; đồng thời chất lượng dịch vụ thẻ cũng như độ an toàn trong thanh toán thẻ được các ngân hàng chú trọng và nâng cao; công tác chăm sóc, hướng dẫn, bảo vệ lợi ích khách hàng tại các điểm chấp nhận thẻ, xử lý kịp thời các sự cố, các yêu cầu tra soát, khiếu nại của khách hàng. Hiện nay các NHTM đang trong quá trình thực hiện chuyển đổi thẻ ngân hàng từ thẻ từ sang thẻ gắn vi mạch điện tử để tăng cường độ bảo mật, đảm bảo an toàn trong thanh toán điện tử.

Bên cạnh thẻ, giải pháp thanh toán qua mã QRCode được các NHTM, tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán đẩy mạnh như một lựa chọn thanh toán linh hoạt, triển khai nhanh, chi phí hợp lý để thúc đẩy TTKDTM với nhóm khách hàng là đơn vị bán hàng nhỏ lẻ. Đến nay đã có khoảng 30 ngân hàng triển khai dịch vụ thanh toán QRCode.

Các NHTM đang tích cực tìm kiếm khách hàng và từng bước mở rộng ứng dụng dịch vụ thanh toán cho khách hàng; chú trọng công tác bảo mật, an ninh; nỗ lực phát triển các sản phẩm dịch vụ ngân hàng, đặc biệt là dịch vụ ngân hàng hiện đại. Trình độ cán bộ ngân hàng ngày càng được nâng lên, đội ngũ kỹ thuật viên trực tiếp làm nhiệm vụ triển khai ứng dụng công nghệ thông tin có trình độ cao thích ứng với cuộc cách mạng công nghiệp 4.0. Tiếp tục từng bước hiện đại hóa công nghệ và thiết bị thông tin, duy trì, nâng cao chất lượng các sản phẩm dịch vụ hiện có; nghiên cứu ứng dụng, phát triển các sản phẩm mới phù hợp với tình hình thực tiễn; tăng cường gắn kết giữa dịch vụ ngân hàng và các dịch vụ tài chính, thương mại đa dạng hóa các sản phẩm dịch vụ ngân hàng, đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu của khách hàng.

Thanh toán trực tuyến dịch vụ hành chính công cũng được đẩy mạnh. Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ và NHNN trong việc thực hiện chỉ thị 20/2007/CT-TTg, trong thời gian qua các NHTM trên địa bàn đã thực hiện tốt việc trả lương qua tài khoản đối với những đối tượng hưởng lương từ Ngân sách Nhà nước đảm bảo an toàn, chính xác, phù hợp và cung cấp các dịch vụ đi kèm nhằm khuyến khích cán bộ, công chức thực hiện thanh toán không dùng tiền mặt thông qua tài khoản. Bên cạnh đó, nhiều doanh nghiệp đã thực hiện trả lương cho người lao động qua tài khoản. Hệ thống thanh toán điện tử liên ngân hàng đã được kết nối với kho bạc nhà nước cấp tỉnh trong cả nước, đáp ứng được nhu cầu thu, chi ngân sách của người dân và doanh nghiệp một cách nhanh chóng, kịp thời; khoảng 50 NHTM đã hoàn thành kết nối với hệ thống nộp thuế điện tử của Tổng cục Hải quan, của Tổng cục Thuế trên 63 tỉnh/thành phố và tất cả các quận huyện trên cả nước; 27 ngân hàng và 10 tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán phối hợp thu tiền điện của EVN. Ngày 09/12/2019, Chính phủ đã khai trương, đưa vào vận hành Cổng dịch vụ công quốc gia. Cổng dịch vụ công quốc gia đã tích hợp chức năng thanh toán trực tuyến, qua đó cho phép người dân, doanh nghiệp có thể sử dụng tài khoản mở tại các ngân hàng, tổ chức trung gian thanh toán để thanh toán trực tuyến phí, lệ phí thực hiện thủ tục hành chính, dịch vụ công.

Hiện nay NHNN chi nhánh Hà Nội đang tiếp tục phối hợp với các sở, ban, ngành thực hiện các nhiệm vụ liên quan đến phát triển TTKDTM trên địa bàn Thủ đô giai đoạn 2016-2020: Thực hiện các nhiệm vụ liên quan thanh toán trực tuyến trên hệ thống dịch vụ công trực tuyến của TP Hà Nội; Phối hợp với Sở Giáo dục và đào tạo Hà Nội triển khai thực hiện thu học phí bằng phương thức thanh toán không dùng tiền mặt; Phối hợp với Bảo hiểm xã hội Hà Nội trong công tác thu và chi trả chế độ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp; Phối hợp với sở tài chính, sở Giao thông vận tải thực hiện bán vé xe buýt bằng phương thức thanh toán không dùng tiền mặt... Thực hiện tốt công tác thông tin, tuyên truyền về chủ trương, chính sách và tình hình hoạt động của ngành ngân hàng; chia sẻ, thông tin, tuyên truyền, phổ biến cơ chế chính sách, giải pháp hỗ trợ của ngành ngân hàng nhằm tạo sự đồng thuận trong triển khai thực hiện.

Liên Phương

Tin Bài